Σάββατο 27 Ιουλίου 2024

Αλεσσάντρο Σάλβιο

Ένας ακόμα από τους σημαντικούς εκπροσώπους της ιταλικής σχολής του 16ου και 17ου αιώνα ήταν ο Αλεσσάντρο Σάλβιο (Alessandro Salvio, 1570-1640) από τη Νάπολη, συγγραφέας και νομικός. Το 1604 έγγραψε το καλύτερο μέχρι τότε σκακιστικό βιβλίο Trattato dell' inventione et arte liberale del gioco di scacchi. Στο βιβλίο αυτό έκανε μια δεύτερη έκδοση το 1634.
Επίσης το 1634 έγραψε και το δεύτερο σημαντικό του βιβλίο Il Puttino, altramente detto il cavaliero errante, στο οποίο δίνει μια γραφική περιγραφή της ζωής του Leonardo di Bona, του καλύτερου σκακιστή που είχε εμφανιστεί μέχρι τότε.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ένα από τα αντίτυπα του τελευταίου αυτού βιβλίου βρίσκεται στην Εθνική μας Βιβλιοθήκη, σε αρκετά καλή κατάσταση!

Πέμπτη 25 Ιουλίου 2024

Κώδικας Manesse - Συλλογή Γερμανών τροβαδούρων


Otto von Brandenburg

Κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα δημιουργείται στη Ζυρίχη ένα από τα σημαντικότερα έργα της γερμανικής μεσαιωνικής ποίησης. Πρόκειται για ένα χειρόγραφο που φέρει την ονομασία Κώδικας Manesse, από το όνομα της οικογένειας της Ζυρίχης που έκανε την παραγγελία.

Το χειρόγραφο περιλαμβάνει τη δουλειά περίπου 140 Γερμανών τροβαδούρων (των επονομαζόμενων Minnesänger), είναι γραμμένο στη μεσαιωνική γερμανική γλώσσα και θεωρείται εξαιρετικά σημαντική πηγή για τους μελετητές της λογοτεχνίας της εποχής.

Οι Minnesänger ξεκίνησαν τη δική τους λυρική ποίηση γύρω στα 1170, όταν ο Αυστριακός ευγενής Der von Kürenberg (το έργο του οποίου υπάρχει επίσης στον κώδικα) υιοθέτησε στην ποίησή του την αντίληψη του "ευγενούς έρωτα" κατά το πρότυπο των τροβαδούρων της Προβηγκίας. Η ποίηση αυτή έφτασε στο απόγειό της γύρω στα 1230 και συνέχισε μέχρι τα μέσα του επόμενου αιώνα, δημιουργώντας μαζί με την παράδοση της Προβηγκίας και της Γαλικίας το υπόβαθρο για την αναγεννησιακή ποίηση.

Οι μινιατούρες του βιβλίου είναι εκπληκτικής ποιότητας. Οι τροβαδούροι παρουσιάζονται κατά σειρά κοινωνικής θέσης. Πρώτος ο αυτοκράτορας κι ακολουθούν οι βασιλιάδες, οι πρίγκιπες, οι ιππότες, οι απλοί ποιητές. Να πούμε εδώ ότι τροβαδούροι υπήρξαν από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Ο συγκεκριμένος τροβαδούρος της πρώτης εικόνας, ο πρίγκιπας Otto von Brandenburg, ήταν γνωστός φίλος του σκακιού.


Dietmar von Ast


Reinmar von Zweter

Πηγές:
-Carlos Alvar, Poesía de Trovadores, Trouvères y Minnesinger, Alianza Editorial 1999
-Η ιστοσελίδα του κώδικα
-Από την Wikipedia

Παρασκευή 19 Ιουλίου 2024

«Οι σκακιστές» του Μαρσέλ Ντυσάν

Στον διάσημο Γάλλο ζωγράφο, αλλά και ισχυρότατο σκακιστή, Μαρσέλ Ντυσάν έχουμε αναφερθεί ξανά εδώ. Ένας ακόμη πίνακάς του που σχετίζεται με το σκάκι είναι Οι σκακιστές, έργο του 1911.

Πέμπτη 18 Ιουλίου 2024

Leonid Kubbel


Το βιβλίο του Kubbel 250 σπουδές, Μόσχα 1938

Ο Ρώσος λεττονικής καταγωγής Leonid Kubbel (1891-1942) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες σπουδών στην ιστορία του σκακιού. Έμαθε να παίζει σκάκι σε ηλικία 7 ετών και ήδη σε ηλικία 12 ετών πήρε ένα ειδικό βραβείο σε διαγωνισμό λύσης προβλημάτων που οργάνωνε το περιοδικό Bohemia στην Πράγα. Ένα χρόνο αργότερα άρχισε να συνθέτει τα δικά του προβλήματα.

Μια από τις ωραιότερες σπουδές του θα δούμε παρακάτω.

Σπουδή του Λεονίντ Κούμπελ, 1ο βραβείο περιοδικού 64, 1923

Παίζουν τα Λευκά και κερδίζουν

Κυριακή 14 Ιουλίου 2024

Leon Kelly


Το οροπέδιο του σκακιού (1945)

Εκπρόσωπος του αμερικανικού υπερρεαλισμού, επηρεασμένος παράλληλα από τον κυβισμό, τη ζωγραφική του Σεζάν, τον κοινωνικό ρεαλισμό, αλλά και την αφηρημένη ζωγραφική, ο Λέον Κέλι (Leon Kelly, 1901-1982) σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πενσιλβανίας στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ και κατόπιν συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι.

Άφησε ένα πολύ μεγάλο σε έκταση έργο και διακρίθηκε κυρίως για τις ελαιογραφίες του. Ασχολήθηκε ακόμα με τη γλυπτική, την υδατογραφία και την τοιχογραφία.


Γιγάντια ομπρέλα (1940)


Αρχαίος ιερέας (1950)

Δευτέρα 8 Ιουλίου 2024

Ο Έλληνας σκακιστής και καθηγητής του Columbia

Το 1933, λίγο πριν από τη σκακιστική Ολυμπιάδα που έγινε στο Folkestone Αγγλίας, η αμερικανική ομάδα -που βγήκε τελικά πρώτη- ήταν τόσο ισχυρή ώστε έπρεπε να γίνει ένα τουρνουά επιλογής ανάμεσα στους καλύτερους Αμερικανούς παίχτες της εποχής. Εκτός από τον μεγάλο Φρανκ Μάρσαλ και τον Ισαάκ Κάσνταν, οι υπόλοιποι έπρεπε να παίξουν ένα τουρνουά για τρεις θέσεις πρόκρισης.

Ανάμεσά τους κι ο Έλληνας μετανάστης δεύτερης γενιάς Μενέλαος Χασιαλής του Δημητρίου, πτυχιούχος φυσικοχημείας και κάτοχος μεταπτυχιακού στη φυσική, ηλικίας τότε 24 ετών. Ήταν τακτικός θαμώνας στο διάσημο Marshall Chess Club, με πολύ καλά αποτελέσματα, ιδιαίτερα στο ράπιντ.

Ο Χασιαλής (1909-1995) έγινε το 1937 τακτικός καθηγητής και ερευνητής φυσικής στο πανεπιστήμιο Columbia, ήταν ανάμεσα στην ομάδα των επιστημόνων που ανέπτυξαν την ατομική βόμβα, ενώ εκπροσώπησε τις Ηνωμένες Πολιτείες στο συνέδριο της Γενεύης για την εξεύρεση ειρηνικών χρήσεων της ατομικής ενέργειας.

Τώρα βέβαια, σε ένα τουρνουά όπου έπαιζαν ο Φάιν, ο Ντέικ, ο Ντένκερ, ο Χόροβιτς κ.ά., ο νεαρός σπουδαστής δεν είχε πολλές τύχες. Μάλλον τον απασχολούσε περισσότερο το διδακτορικό του που έκανε εκείνη την εποχή. Οι δύο νίκες και μία ισοπαλία που αποκόμισε θα πρέπει να ήταν τεράστιο κατόρθωμα.

Η τελική βαθμολογία:

1) Fine 8
2-3) Dake 7
2-3) Simonson 7
4) Denker 6
5-6) Horowitz 5.5
5-6) Willman 5.5
7-8) Levenstein 4
7-8) Reinfeld 4
9) Beckhardt 3
10-11) Hassialis 2.5
10-11) Schwartz 2.5

Λίγες παρτίδες του έχουν διασωθεί. Μπορείτε να βρείτε δύο εδώ: https://www.chessgames.com/perl/chessplayer?pid=27963